Een restaurant reserveren is een business geworden
Vroeger belde je naar een restaurant om een tafel te boeken. Sinds de komst van het internet is het reserveren van een restaurant een heuse business geworden. Met verschillende spelers die elkaar beconcurreren. Zelfs de culinaire gidsen zien er brood in.
Het begon rond de eeuwwisseling met resto.be, een website waarop restaurants zich tegen betaling konden presenteren aan bezoekers van de site. Algauw ontdekten de eigenaars een extra bron van inkomsten: reservaties, waarop resto.be een commissie kon aanrekenen. Een nieuwe business was geboren.
Dat raakte echter snel achterhaald door ene Dirk Gypen, van opleiding bouwkundig ingenieur. Hij lanceerde in 2003 een systeem van volledig digitaal reservatiemanagement, geïntegreerd in de websites van de restaurants: het begin van wat later de marktleider Resengo zou worden (een samentrekking van Reserve & Go). Zo ontstond, naast het model van de commissies per boeking, het model van de maandelijkse fee. Dat verspreidde zich razendsnel over de horeca, omdat het een groot en belangrijk deel van het werk van restaurateurs - het management van reservaties - uit handen neemt. In 2012 kreeg Gypen concurrentie van twee whizzkids, Steven Schutter en Johannes De Ridder, die Tablebooker lanceerden. Twee jaar later kwam daar TableFever bij. Algauw palmden deze drie spelers het gros van de markt in.
Resto.be zag de bui hangen en nam in 2015 Tablebooker over. "De markt ontwikkelde zich zo snel dat we onze commerciële activiteiten zeer snel moesten opschalen om de druk van de concurrentie te kunnen voorblijven", aldus de oprichters van Tablebooker. "In resto.be vonden we een partner: wij hadden de technologie, zij de kennis en slagkracht om die technologie in de markt te zetten."
Tablebooker werd vanaf dan opgenomen in de Resto Group, een overkoepelend bedrijf dat niet alleen het online management van reservaties aanbiedt, maar ook de ontwikkeling van websites en marketing voor restaurants, onder meer via sociale media. Een diversificatie die ook Resengo en TableFever doorvoerden.
Bij Resengo kwam er vijf jaar geleden een belangrijke injectie van kapitaal door de familie Haelterman, groothandelaars in dranken en invoerder van Carlsberg. Zij verwierf daardoor 33% van de aandelen, de rest bleef in handen van ceo Gypen en zijn medewerkers.
"Een systeem van reservatiemanagement is voor restaurants onmisbaar geworden", zegt Gypen. "Daarom is het nu een heuse business die op korte tijd een groot deel van de restaurantmarkt heeft ingepalmd. En interessant is geworden voor investeerders, zeker als zij ook in de horeca actief zijn."
De drie dominante spelers kunnen het zich niet permitteren op hun lauweren te rusten. Ze proberen zich van elkaar te onderscheiden door andere diensten aan te bieden: websites, beheer van sociale media, fotografie, beheer van vouchers, tot een automatische telefoondienst voor klanten die toch nog liever telefonisch reserveren.
"Je moet altijd wakker blijven", zegt Stef Van der Schueren van TableFever, "En je moet blijven innoveren en optimaliseren. Eigenlijk zijn wij een fullservice reclame- en marketingbureau voor restaurants geworden."
Dirk Gypen wijst erop dat er nog altijd 40% van de restaurants geen online reservatiesysteem heeft: "Op dit moment schat ik de totale waarde van de markt op 10 miljoen euro, maar het potentieel ligt dubbel zo hoog, te meer omdat onze fees hier lager liggen dan in het buitenland."
Er kwamen ook buitenlandse spelers die in België wilden doorbreken, zoals Zenchef, opgericht in 2010 in Parijs. Die profileerde zich meteen internationaal en werd actief in 15 landen.
"Wij werden in 2022 door hen benaderd", zegt Van der Schueren, "Ze wilden ons overnemen, maar ik heb het aanbod afgeslagen."
Een andere nieuwe speler was Formitable uit Amsterdam, die een grote concurrent werd van Resengo dat in Nederland intussen even groot was geworden als in België.
Als gevolg van die toenemende concurrentiestrijd fusioneerden Zenchef en Formitable in het begin van vorig jaar tot een grote Europese speler, gesteund door PSG Equity, een investeringsgroep die zich op de markt van de software richt. En in september van datzelfde jaar raakte bekend dat deze nieuwe fusiegroep .... Resengo in België en Nederland overnam.
Ook de culinaire gidsen laten zich niet onbetuigd. Zij zagen immers hun inkomstenmodel, gebaseerd op de verkoop van papieren gidsen, in elkaar stuiken.
Daardoor moest onder meer Michelin op zoek naar andere inkomstenbronnen, zoals de wereldwijde markt van de online reserveringen. Nu al kan je restaurants reserveren via guide.michelin.com, maar ook via thefork.com, het reserveringsplatform van TripAdvisor waarmee Michelin een partnership heeft. "Dat wil zeggen dat Michelin geld wil verdienen aan restaurants die door Michelin beoordeeld worden, iets wat de gids altijd had gezworen nooit te doen", zegt Dirk Gypen, die na de overname CEO bleef van Resengo.
Wil The Fork ook de Belgische markt veroveren? Dat is niet zo makkelijk, omdat de meeste Belgische restaurants al contracten hebben met lokale reserveringsplatformen.
"The Fork probeert al jaren klanten van ons af te snoepen", zegt Gypen, "maar dat lukt voorlopig niet. Wij werken trouwens anders dan zij: met een maandelijkse fee die alle service dekt, niet met een systeem van commissies per gereserveerde stoel."
Stef Van der Schueren van TableFever is er minder gerust op: "Toeristen in ons land zullen Michelin en The Fork wel gebruiken. Maar als hun platform niet gekoppeld is aan dat van ons, dan weet je nooit welke tafels nog vrij zijn. Dus zullen ze proberen rechtstreeks met onze klanten te werken, zoals in het buitenland."
Ook Gault&Millau heeft zich op de markt van de reserveringen begeven. Die koos echter wel voor de koppeling aan de drie belangrijkste spelers in ons land, zodat je via gaultmillau.be nu bijna alle restaurans van de gids kan reserveren. "Daar zit geen verdienmodel achter, wij zien dat als een ondersteuning van de restaurants en een extra troef voor onze website", zegt directeur Marc Declerck van Gault&Millau.
De business breidt zich alsmaar uit door nieuwe mogelijkheden toe te voegen aan de reserveringsplatformen, zoals herinneringsmails aan klanten die gereserveerd hebben, al of niet met de vraag om de reservering te herbevestigen (en met de optie om ze te wijzigen of te annuleren). Ook het ingeven van kredietkaartgegevens of het storten van een voorschot kan nu digitaal makkelijk geregeld worden. In het buitenland is dat reeds schering en inslag, in ons land wint het slechts langzaam terrein. Maar chefs en restaurateurs klagen al langer over het fenomeen dat klanten reserveren en vervolgens niet opdagen. Zij zijn dus vragende partij, al durft nog niet iedereen het effectief in te voeren.
"Alleen de toprestaurants met voldoende bekendheid durven het mondjesmaat aan", zegt Van der Schueren. "Sommige passen het alleen toe voor reserveringen tijdens het weekend, wanneer ze sowieso volgeboekt zijn. Maar in het algemeen zijn de chefs terughoudend. Toch zijn wij ervan overtuigd dat het op termijn zal doorbreken."
In Amerika zijn er zelfs restaurants waar je het gekozen menu helemaal op voorhand moet betalen. Dit lijkt science fiction voor ons land, maar is het niet: toen Kobe Desramaults in 2017 zijn restaurant Chambre Séparée startte, voerde hij dat systeem in. "Voor een concert betaal je toch ook alles vooraf?" was zijn laconieke commentaar.
Zal het, met die professionalisering van de reservatiesystemen, nog mogelijk zijn om zomaar op het laatste ogenblik te beslissen een restaurant binnen te stappen? Ook voor dat probleem kan de digitalisering een oplossing bieden, zo dacht Patrick Delanghe, een ondernemer uit Knokke die er het Thaise restaurant Boo Raan uitbaat. Hij lanceerde vorig jaar de app Yeat (een samentrekking van "Yes, Eat"), die je toont welke restaurants nog een last minute tafel vrij hebben, waarna je die tafel ook à la minute kan reserveren. "Zo wil ik de spontaniteit en flexibiliteit in het restaurantbezoek terugbrengen", zegt Delanghe.
Het kan ook minder sympathiek: met de app Appointment Trader kan je in veelgevraagde restaurants, die vaak volzet zijn, bieden op een vrije tafel. De hoogste bieder krijgt dan de reservatie toegewezen. Klanten die al een reservatie hebben, kunnen hun reservatie via datzelfde platform verkopen. Denk niet te snel dat ons land daaraan zal ontsnappen: in juni van vorig jaar werd de app gelanceerd in Nederland.
Het zal allicht niet het laatste idee zijn in de groeiende reservatiebusiness.
