Ontmoeting met Julie Van de Kerchove, raw food pionier in Vlaanderen
Alleen rauwe groenten en fruit eten: dat is de essentie van de "raw food"-beweging. Ontstaan in Californië, en nu overgewaaid naar ons land. Met een jonge vrouw van 29 - Julie Van de Kerchove - als voortrekster. Ze heeft er nu een boek over geschreven, waarin ze toont dat "rauw vegetarisch" lekker en creatief kan zijn.
Ik kwam voor de eerste keer in aanraking met "raw food" in New York, in een restaurant dat "Pure Food and Wine" heet. Het werd gelanceerd door twee klassieke koks die zich tot "raw food" bekeerden, Sarma Melngailis en Matthew Kenney. Ik ervaarde het als een revelatie. Hier werd immers van een alternatieve en beperkende voedingswijze - alles vegetarisch, alles rauw - een echte gastronomische ervaring gemaakt, waar je haast niet merkt dat alle ingrediënten ongekookt zijn. En in plaats van de wat ouderwetse sfeer in heel wat vegetarische eethuizen at je hier in een trendy kader met leuke muziek en goede wijnen.
Vorig jaar werd ik opnieuw aangenaam verrast door "raw food", deze keer in Gent, in het pop-uprestaurant Essence van de Vlaamse Julie Van de Kerchove. Ook zij toverde creatieve en smakelijke gerechten op de tafel: kleurrijk, zuiver, licht en gevarieerd. In een voormalige designzaak, waar een dj hippe clubmuziek de eetzaal instuurde.
"Vele van onze gasten waren niet eens vegetariërs", zegt ze, "Maar heel wat mensen ervaren vandaag dat industriële voeding hun lichaam overbelast. En dat ze zich door lichte en natuurlijke voeding beter voelen."
Zijzelf voelde die overbelasting van haar lichaam al vanaf haar 19de. Het zette haar aan om op zoek te gaan naar een andere en betere voeding. En zo ontdekte ze, via het internet, "raw food".
Julie: "Tien jaar geleden werd mijn leven beheerst door chronische gezondheidsklachten. Ik voelde me vermoeid, lusteloos en angstig. Ik ging langs bij vele dokters die me niet konden helpen, slechts één ervan wees me op het belang van voeding. Vanaf dan eet ik geen gluten, lactose en geraffineerde suikers meer. En ik ontdekte de rauwe keuken. Dat heeft me uit die negatieve spiraal gehaald. Ik voel me nu weer gezond en zit vol energie. Met rauwe groenten en fruit heb je ook sneller een voldaan gevoel met minder calorieën, zodat je lichaamsgewicht op peil blijft."
Julie raakte zo in de ban van deze nieuwe visie op voeding dat ze na haar studies vertaler-tolk, op haar 23ste, naar Californië trok, de bakermat van de raw food-beweging. Daar volgde ze een opleiding aan het Living Light Culinary Institute, waar ze de wetenschappelijke basis achter raw food leerde kennen.
Julie: "Voedsel is de bouwstof van ons lichaam. Het is dan ook de logica zelf dat je lichamelijke gezondheid grotendeels bepaald wordt door wat je eet. Wat op zijn beurt je mentale gezondheid beïnvloedt. Daar zijn vandaag alle wetenschappers het over eens. Het is de basis van elke beweging die een gezondere voeding bepleit."
Tegelijk ontdekte ze in Californië hoe je heel creatief kan "koken" met rauwe groenten en vruchten: "Een gezondheidskeuken hoeft niet saai te zijn. Groenten en fruit hebben zoveel kleuren, geuren, vormen en smaken, daar kan je heel creatieve en lekkere gerechten mee maken. "Raw" betekent trouwens niet dat alle gerechten koud moeten zijn. Ikzelf gebruik een droogoven die tot 50° C gaat. Warme soep kan je creëren door grof gehakte groenten te combineren met warm water, en alles te mixen. Op die manier behoud je de vitaminen maar kan je toch genieten van een warm gerecht."
Omdat in ons land "raw food" nog niet bekend was (en eigenlijk nog altijd niet is), besloot Julie de sprong te wagen en er haar beroep van te maken. Ze ontwikkelde haar eigen website julieslifestyle.com, waar ze ook workshops en catering aanbiedt. Dan liet ze in haar pop-uprestaurant in Gent een breder publiek kennismaken met de creatieve mogelijkheden van "raw food". En ze produceert nu een eigen lijn van veganistische "raw food"-producten. De tijd was dus meer dan rijp voor haar eerste boek, "Julie natuurlijk".
De vegetarische keuken is de geitenwollen sokken ontgroeid, en zelfs het veganisme wint terrein (waarbij èlk product van dierlijke oorsprong wordt geweerd, dus ook melk en eieren bijvoorbeeld). Waarom nòg verder gaan en je louter beperken tot rauwe groenten en vruchten?
Julie: "Gekookt voedsel heeft heel wat ongunstige effecten. Koken vernietigt vitaminen en mineralen in onze voeding. En ook enzymen die de spijsvertering bevorderen. Iedereen kent wel dat zware of slaperige gevoel dat je na een maaltijd kan hebben. Eigenlijk is dat niet normaal, eten moet je nieuwe energie geven. Rauwkost zorgt ervoor dat je lichaam geen energie afgeeft maar opneemt. Op die manier verhoog je ook je weerstand tegen ziektes."
Kan iedereen zomaar, zonder begeleiding, met raw food beginnen?
Julie: "Toen ik ermee begon, maakte ik twee fouten. Ten eerste hield ik de dagelijkse inname van mijn calorieën niet bij, dat moet je zeker doen. Beginnende raw foodies hebben de neiging om te weinig te eten, zodat ze energie te kort komen en gewicht en spiermassa verliezen. Ze houden het dan niet vol omdat ze constant geplaagd worden door honger. Ten tweede veranderde ik mijn voedingsgewoonten te snel, je moet dat geleidelijk aan doen zodat je lichaam kan wennen aan rauwe voeding. Pik er eerst die dingen uit die je aantrekken en die voor jou haalbaar zijn. Je zal de voordelen ervan snel merken. Ik raad ook iedereen aan om erover te lezen, een wetenschappelijke onderbouw is echt wel noodzakelijk."
Deelt elke voedingsdeskundige deze visie?
Julie: "Dokters en wetenschappers zijn het alvast over één zaak eens geworden, namelijk dat het sowieso goed is om méér rauwe vuchten en groenten te eten. Maar belangrijk is te luisteren naar je lichaam, je hoeft echt niet 100% strikt in de leer te zijn, dat ben ik ook niet. Industriële voeding volledig van je menu schrappen, is al een grote stap. Want hoe meer je een ingrediënt natuurlijk houdt, hoe beter het is voor je lichaam."
De oorsprong van raw food
Reeds in het begin van de 20ste eeuw raakten sommige artsen ervan overtuigd dat rauwkost beter is voor ons lichaam dan gekookt voedsel. En zeker beter dan industrieel geproduceerde voeding. Zo richtten dokter Bircher Benner in Zwitserland en dokter Kirstine Nolfi in Denemarken een rauwkostsanatorium op in hun land.
Een van de belangrijkste inspiratiebronnen van Julie Van de Kerchove is dokter Ann Wigmore, geboren in 1909 in Litouwen. Zij emigreerde met haar ouders naar Amerika, waar zij diverse boeken heeft geschreven over wat zij "levend voedsel" noemde, voedsel zoals de natuur het voor ons bereid heeft. Mede onder haar invloed, en die van andere artsen en medische wetenschappers, ontstond de raw food-beweging op het einde van de jaren '80 in Californië, vooral in Los Angeles en San Francisco. Nadien breidde ze zich uit naar de oostkust, onder meer in New York.