De nobele kunst van het toogeten
Zitten (of hangen) aan de toog, dat gebeurde vroeger alleen in cafés. Vandaag voorzien zelfs toprestaurants een plaats voor toogfanaten.
Het staat chic vandaag om een plaats aan de toog te vragen als je uit eten gaat. De sfeer is ongedwongener. Je legt sneller contact met andere klanten en met het personeel. Er valt ook altijd iets te beleven: de koks die gerechten bereiden, de kelners die dranken inschenken, de mixologists die met hun mysterieuze alchemie bezig zijn. Vaak heb je aan de toog meer flexibele eetformules, waarbij je niet alles in één keer hoeft te bestellen, en je je eigen volgorde en ritme kan bepalen. De gerechten zijn eenvoudiger en kleiner zodat je sneller bediend wordt.
Op het eerste gezicht zou je dus denken dat het vooral informele restaurants zijn die een toog installeren. Maar dat is niet zo. Zelfs gastronomische sterrenrestaurants doen mee. Je kan er even hoogstaande gerechten eten als aan tafel. En topchefs die geen plaats hebben in hun gastronomische restaurant, openen een eetbar ernaast, waar je wel aan de toog kan eten.
Hoe is dat zo kunnen evolueren? De hoofdschuldige is de Franse driesterrenchef Joël Robuchon. Hij doorbrak als eerste de traditie om in een gastronomisch restaurant op comfortabele stoelen en aan gedekte tafels te eten. In Parijs introduceerde hij onder de naam "L'Atelier de Joël Robuchon" een nieuw eetconcept rond het stijlvolle toogeten. Zijn inspiratie putte hij uit de tapascultuur van de Spanjaarden die al sinds mensenheugnis kleine hapjes aan de toog bestellen, en uit de Japanse traditie om aan de toog sushi te eten. Robuchon installeerde een grote ronde toog in het midden van zijn "atelier", met aan de buitenzijde hoge krukken voor de bezoekers. In het midden van de cirkel bevonden zich de kelners aan wie je de bestellingen kon doorgeven, en de open keuken zodat je het spektakel van de bereiding live kon volgen.
Dat was ongezien voor een driesterrenchef, zeker in het traditionele Frankrijk. Maar de kwaliteit van de hapjes was zo hoog dat Robuchon zelfs met deze formule sterren wist te verzamelen. Hij opende een tweede vestiging in Parijs, en de daaropvolgende jaren exporteerde hij de formule onder dezelfde naam naar Londen, New York, Las Vegas, Montréal, Bangkok, Hong Kong, Shanghai, Singapore, Taipei en Tokyo. De meeste werden bekroond met één en twee Michelinsterren, in Hong Kong zelfs met drie. Algauw vond zelfs het meest welgestelde publiek dit leuker en boeiender dan een hele avond aan tafel te zitten, wachtend op het volgende gerecht. En het succes had zeker niets met het prijsniveau te maken, want dat lag minstens zo hoog als in een klassiek sterrenrestaurant.
Niet te verwonderen dat vele koks er zich ook bij ons door lieten inspireren. Hoge krukken werden geïnstalleerd aan de drankentoog, keukens sloopten hun muren en werden voorzien van een eettoog, en als dat allemaal niet mogelijk bleek, werd een aantal lage stoelen en tafels vervangen door hogere exemplaren, om toch maar het tooggevoel te creëren. De plaatsen zijn gegeerd, mensen vragen soms expliciet naar een plek aan de toog, zeker als ze alleen zijn. Maar je kan ze niet altijd vooraf boeken, omdat ze vaak dienen voor mensen die onverwachts beslissen om te komen eten (de zogenaamde walk-ins). Ook dat vinden mensen trouwens in toenemende mate leuker dan maanden vooraf te moeten boeken.
Zijn er ook nadelen aan het toogeten? Voor wie het ultieme comfort wil tijdens het eten, is het natuurlijk niet aan te bevelen. En als je met meer dan twee bent, is het moeilijker praten met elkaar. Al kan dat opgelost worden door aan de hoek van een toog te gaan zitten. Je kan ook wel eens verblind raken door de ogenschijnlijk lage prijzen van de kleine hapjes, zodat je de neiging hebt om meer te bestellen. Op het einde van de avond merk je dan dat de rekening wel erg hoog is opgelopen. Sowieso moet je de nobele kunst van het toogeten niet beoefenen omwille van de prijs. Maar gewoon omdat je het plezieriger vindt of eens iets anders wil.
Waar kan je in Vlaanderen en Brussel aan de toog kan eten?
Sterrenrestaurants
Bon-Bon, Tervurenlaan 453, 1150 Sint-Pieters-Woluwe, tel. 02/346.66.15, bon-bon.be. Toen topchef Christophe Hardiquest zijn restaurant naar hier verhuisde, installeerde hij meteen een open keuken en een toog. Een chic sterrenrestaurant dat mee is met zijn tijd.
Chambre Séparée, Keizer Karelstraat 1, 9000 Gent, chambreseparee.be. Het nieuwste project van Kobe Desramaults bestaat louter uit een toog rond een open keuken met authentiek houtvuur, waar je met maximaal twee personen kan reserveren. De culinaire ervaring is spectaculair goed en je verveelt je geen seconde.
(L') Ecailler du Palais Royal, Bodenbroekstraat 18, 1000 Brussel, tel. 02/512.87.51, lecaillerdupalaisroyal.be. Als je mensen in maatpak aan de toog wil zien eten, kan je terecht in dit burgerlijke bastion met klassieke bereidingen van vis en schaaldieren.
(The) Jane, Paradeplein 1, 2018 Antwerpen, tel. 03/808 44 65, thejaneantwerp.com. Kosmopolitische luxebrasserie van Sergio Herman, met beneden het gastronomische restaurant en boven de Upper Room Bar, waar je drinks & bites kan krijgen aan een toog rond de bar.
(Le) Pigeon Noir, Geleytsbeekstraat 2, 1180 Brussel, tel. 02/375.23.74, lepigeonnoir.be. Onberispelijk bereide nostalgische gerechten in dit voormalige duivenmelkerscafé. Hier kan je de kunst van het toogeten in alle comfort beoefenen want alle krukken hebben rug- en armleuningen.
(La) Villa Emily, Abdijstraat 4, 1000 Brussel, tel. 02/318.18.58, lavillaemily.be. Klein en chic eethuis uit de groep van zakenman Serge Litvine, ook eigenaar van La Villa Lorraine en La Villa in the Sky. De benedenverdieping bestaat alleen uit een toog en een open keuken waar kok Mathieu Jacri zijn Frans geïnspireerde gerechten bereidt.
Bistro's en gastrobars van sterrenchefs
Gastrobar Gust, Sint-Maartenskerkhof 8, 8500 Kortrijk, tel. 056/31.34.30, gastrobargust.be. Boven het gastronomisch restaurant van topchef Matthieu Beudaert bevindt zich deze gastrobar waar je no-nonsense gerechten uit onze culinaire traditie kan eten.
Hubert Gastrobar, Langestraat 155-159, 8000 Brugge, tel. 050/64.10.09, Facebookpagina. Prima eetbar naast het sterrenrestaurant Sans Cravate van Henk Van Oudenhove. Dezelfde keuken met braadspit bedient de twee eetzalen, fans van de toog verkiezen de bar.
(De) Superette, Guldenspoorstraat 29, 9000 Gent, tel. 09/278.08.08, de-superette.be. Kobe Desramaults is altijd op de hoogte van de nieuwste trends en het wekt dus geen verbazing dat hij in zijn urban eetkantine annex bakkerij een toog voor walk-ins heeft.
Toque-Tok, Provinciale Steenweg 371, 2627 Schelle, tel. 03/284.00.50, toque-tok.com. Sterrenchef Roger van Damme, bekend van zijn kunstige desserts, opende dit leuke eetconcept dat helemaal rond kip draait. Nestel je aan de toog en scharrel wat rond in de spijs- en wijnkaart.
U Foodbar, Nassaustraat 42, 2000 Antwerpen, tel. 03/201.90.70, u-antwerp.be. Goed gerunde foodbar in het U Hotel van voormalig tv-presentator Hans Otten en topchef Viki Geunes, met verrukkelijke hapjes en prima wijnen per glas.
Brasserieën en bistro's
Bovis, Heldenplein 16, 1930 Zaventem, tel. 02/308.83.43, bovis-zaventem.be. Voor topvlees van hoogwaardige runderrassen ben je hier aan het juiste adres. Twee hoge toogtafels met krukken zijn voorzien voor carnivoren met onverwachtse honger.
Brasserie Boulevard, Kortrijksesteenweg 175, 9830 Sint-Martens-Latem, tel. 09/279.12.00, blvd.be. Mooie en goed gelegen brasserie van twee ex-werknemers van Hof van Cleve. Een mix van klassiek Belgische en creatieve gerechten, ook aan de toog.
Colonel, Jean Stasstraat 24, 1060 Brussel, tel. 02/538.57.36, colonelbrussels.com. In deze brasserie in de Brusselse Louizawijk draait alles om vlees van verschillende runderrassen. Je kiest je stuk in de koeltoog, en je kan het dan opeten aan de warme toog.
Dock’s Café, Jordaenskaai 7, 2000 Antwerpen, tel. 03/226.63.30, docks.be. Al vele jaren een voorbeeld van wat een goede brasserie moet zijn. En daar hoort ook toogeten bij: op de eerste verdieping aan de oesterbar, en op het gelijkvloers aan de drankenbar.
Dôme sur Mer, Arendstraat 1, 2018 Antwerpen, tel. 03/281.74.33, domeweb.be. Verse vis en schaaldieren à la plancha, vòòr je ogen bereid terwijl je aan de toog zit: het recept voor een gemoedelijk avondje uit.
Fiskebar, Marnixplaats 12/13, 2000 Antwerpen, tel. 03/257.13.57, fiskebar.be. Levendige bistro met vis en schaaldieren, eenvoudig en snel bereid. De plaatsen aan de toog zijn zeer gegeerd, omdat het zo goed past bij de sfeer.
Lewis, Vrijheid 136, 2320 Hoogstraten, tel. 03/689.82.42, resto-lewis.be. Jazz op de achtergrond, een open keuken, koks die hun swingende gerechten zelf komen presenteren: hier konden een toog en hoge tafels met krukken niet ontbreken.
Mamy Louise, Jean Stasstraat 12, 1060 Brussel, tel. 02/534.25.02, mamylouise.be. Leuke kleine brasserieketen met goed bereide Belgisch-Franse klassiekers, en 's middags belegde zuurdesemboterhammen en slaatjes, alles ook verkrijgbaar aan de toog.
Melchior, Veemarkt 47, 3300 Tienen, tel. 016/35.54.74, melchi-or.be. Gilles Melchior, opgeleid door Peter Goossens, opende dit verrassend hippe restaurant in Tienen, met creatieve gerechten, goede wijnen, warme sfeer, kussens op banken en ... een lange toog waaraan je kan eten.
Toucan sur Mer, Louis Lepoutrelaan 17-19, 1050 Brussel, tel. 02/340.07.40, toucanbrasserie.com. Leuke vis- en schaaldierenbrasserie, helemaal in de Franse stijl. De eigenaar is dan ook een Bretoen, die graag een glaasje meedrinkt aan de toog.
Italiaans
Botticelli, Albert I-laan 197, 8620 Nieuwpoort-Bad, tel. 0475/78.59.69, botticelli.be. Italiaanse wijnbar en trattoria, met eenvoudige Italiaanse gerechten en wijnen per glas. Hier ben je meteen in zuiderse vakantiestemming, zeker als je plaats neemt aan een van de eettogen.
Cocina, Washingtonstraat 149 en Lesbroussartstraat 16, 1050 Brussel, cocina.be. Eten aan de toog maakt onverbrekelijk deel uit van dit leuke informele concept van een Italiaanse trattoria en hippe pizzeria met prima producten en levendige sfeer.
Gazzetta, Langehaagstraat 12, 1050 Brussel, tel. 02/513.92.13, gazzetta.be. Niets dan hoge krukken en toogtafels hier. En elke dag open van 's ochtends tot 's avonds. Eenvoudige maar smakelijke Italiaanse keuken en schitterende wijnkaart.
Aziatisch
Cuichine, Draakstraat 13, 2018 Antwerpen, tel. 03/289.92.45, cuichine.be. Modern Chinees eethuis met strak interieur, hedendaagse muziek, en een toog waar je van uitstekende oosterse gerechten en wijnen kan genieten.
Dim, Vrijdagmarkt 7, 2000 Antwerpen, tel. 03/226.26.70, dimdining.be. De Japanse eetcultuur is onverbredelijk verbonden met eten aan de toog, en het is een plezier om de jonge Dimitri Proost bezig te zien in zijn open keuken waar hij de westerse keuken verenigt met de Japanse, die hij verbazend goed onder de knie heeft.
Jinza, Draakplaats 3, 2018 Antwerpen, tel. 03/501.28.11, jinza.be. Het tweede restaurant van de uitbaters van Cuichine, deze keer in het teken van "east meets west". En ook van het eten aan de toog.
Little Asia, Sint-Katelijnestraat 8, 1000 Brussel, tel. 02/502.88.36, littleasia.be. Eten aan de toog kan ook in dit verfijnde Vietnamese restaurant van de intussen bekende Quyên, kind van bootvluchtelingen die in België een nieuw leven opbouwden.
Samouraï Ramen, drie vestigingen in Brussel, samourairamen.be. Deze noedels in bouillon worden in Japanse ramenbars traditioneel aan de toog verorberd, en zo is dat ook in deze kleine Brusselse keten, opgestart door de eigenaars van het uitstekende Japanse restaurant Samouraï.
Aan de kust
Brasserie Balthazar, Gilbert Decockstraat 1, 8300 Knokke-Heist, tel. 050/95.08.85, brasseriebalthazar.be. Chique brasserie van sterrenchef Yves Mattagne en ondernemer Serge Litvine (van onder meer La Villa Lorraine). Daar hoort een toog bij, met zicht op de bar, de open keuken en twee mega-braadspitten.
Brasserie Bristol, Zeedijk 291, 8301 Knokke-Heist, tel. 050/51.21.12, brasseriebristol.be. Een van de beste brasserieën in onze contreien is het aan zijn status verplicht om een toog te hebben. Het zicht op zee is mooi meegenomen. De kwaliteit van de Belgisch-Franse klassiekers èn de creatievere suggesties is onberispelijk.
Côte Belge, Sasstraat 53, 8301 Ramskapelle (Knokke-Heist), tel. 050/51.26.91, cotebelge.be. Nostalgisch-hip kustrestaurant in koloniale stijl, prachtig gelegen langs het Leopoldkanaal. Met goede producten en wijn kan je hier een hele avond lang, gezeten aan een lange toog, gelukkig zijn.
8chef, Strandlaan 266, 8670 Sint-Idesbald (Koksijde), tel. 0473/98.53.27, 8chef.be. Een grote open keuken in het midden van de zaal, daarrond de hoge stoelen en tafels. Tapas, bijgerechtjes, kaasbordjes en wijnen kan je bestellen op je eigen ritme.
Julia, Arthur Vanhouttelaan 2, 8670 Sint-Idesbald (Koksijde), tel. 058/62.66.65, julia-baaldje.be. Vis- en zeevruchtenrestaurant van de bekende plaatselijke vishandel Mare Nostrum, waar je in een appelblauwzeegroen interieur op hoge krukken aan een bar kan eten.
De toog centraal
(La) Belle Equipe, Antoine Dansaertstraat 202, 1000 Brussel, tel. 02/502.11.02. Frédéric Nicolay, horeca-trendsetter bij uitstek, heeft de trend van het toogeten natuurlijk ook opgemerkt. Deze wijn- en pizzabar wordt door één lange toog doorkruist, waar aan beide zijden kan gegeten worden.
(Au) Comptoir, Turnhoutsebaan 72, 2275 Gierle, tel. 014/74.85.05, aucomptoir.be. Chef Ivan Menten legt zich toe op het onberispelijk uitvoeren van gekende gerechten in een grote open keuken, omringd door hoge toogtafels vanwaar je de chef in volle actie kan gadeslaan.
Divin, Verschansingstraat 5-7, 2000 Antwerpen, tel. 03/284.07.40, divinbysepi.be. Een grote vierkante toog met barkrukken staat centraal in dit eetconcept van sommelière Sepideh Sedagathnia, bekend geworden door het VTM-programma "Mijn Pop-uprestaurant".
Invincible, Haarstraat 9, 2000 Antwerpen, tel. 03/231.32.07, invincible.be. Bij Kenny Burssens, horecaman en wijnliefhebber in hart en nieren, zit iedereen aan één lange toog, terwijl de koks alles à la minute bereiden.
Tête Pressée, Koningin Astridlaan 100, 8200 Brugge, tel. 0470/ 21 26 27, tetepressee.be. Pieter Lonneville opende deze traiteurwinkel annex middagrestaurant met één lange toog. Alles wordt in huis bereid, je ziet de chef bezig in zijn open keuken.
